Akasya çiçeğinin balı oldukça şifalıdır. Kendine özgü çok hoş bir tadı ve kokusu vardır. Açık sarı renkte, saydam ve ağır kristalleşen bir baldır.

Vitamin ve mineraller açısından zengin bir bal olduğundan besleyicidir. Antibakteriyel ve antioksidan özelliğinden ötürü pek çok hastalığa karşı koruyucudur. Ayrıca yorgunluğa da iyi geldiği bilinmektedir.

Sinir sistemini kuvvetlendirici ve solunum sistemini rahatlatıcı bir özelliğe sahiptir. Hafızanın güçlenmesinde ve kanın temizlenmesinde etkili olduğu gibi yaraların tedavisinde, mide ve bağırsak rahatsızlıkları ile vücuttaki iltihapların iyileşmesine yardımcıdır.

Akasya balı üretiminde meşhur "Bal Ormanları" ile Macaristan başta gelir. Macar bal üreticileri saf akasya balının 11 vitamin, 20 mineral ve 19 çeşit aminoasit içerdiğini belirtiyor.

Akasya balının çok az çiçek tozu içermesi nedeniyle öksürüğe, mide rahatsızlıklarına iyi geldiğini ve kemik yapısını desteklediğini dile getiriyorlar.

Ayrıca bu şifalı balın yaraların iyileşmesine katkıda bulunduğunu, sadece yenildiğinde değil doğrudan yaraların üzerine sürüldüğünde de çok etkili olduğunu ilave ediyorlar. Dolayısıyla akasya balından güzel bir cilt için kozmetik endüstrisinde de yararlanılıyor.

Macar Akasya balı sadece Macaristan'da değil tüm Avrupada çok sevildiğinden Macar ürünleri olan "Hungarikumlar" listesine alınmış (1)

Macarlar ürettikleri akasya balı ile ilgili şöyle diyorlar;

[Macarcada bir deyim vardır: bolluğun bereketin olduğu yere "sütle balla dolu" yer denir.Yani bal halkın gözünde bolluğun, bereketin ve zenginliğin sembolüdür ama bilindiği gibi bal son zamanlarda sağlığın da sembolü oldu. Ve Macaristan'ın akasya ormanlarında tamamen doğal koşullarda hazırlanan akasya çiçeği balı da bu nedenle önemli]

Macaristan'dan sonra Romanya, Çin, Kore ve Cezayir gibi ülkeler Akasya Ormanı kurmayı ulusal ormancılık politikası haline getirmiş. Ülkemizde ise Bolu Orman Bölge Müdürlüğü bu projeyi hayata geçirmek için girişimde bulunmuş. Bolu ili Arı Yetiştiricileri Birliği Başkanı İsmail Ünalan fidan dağıtım töreninde yaptığı konuşmada şu ifadelere yer vermiş;

"Bolu Orman Bölge Müdürlüğümüz geçtiğimiz yıl üç bin adet fidan dağıtımı gerçekleştirdi. Bu sayı bu yıl beş bin adet fidana ulaştı. Akasya fidanlarının özelliğini bölge müdürümüz bahsetti. Macaristan ziyaretine bizler de katıldık. Macaristan bir kovandan 40-50 kilo bal almakta. Bölgemizde ise bizler ortalama 10 kilo bal alıyoruz. Macaristan ile aramızda mukayese edilemeyecek kadar fark var. Biz de Bolu'da bal üretimine katkıda bulunmak üzere bu çalışmaya dahil olmuş bulunuyoruz. İnşallah ektiğimiz ve ekeceğimiz bu fidanlarla istenilen hedefe ulaşabiliriz."

Akasya Ormanları projesi kapsamında erken, normal ve geç çiçek açan akasya türleri ıslah edilerek aynı alanda yetiştirilmesi çiçeklenme dönemini 30-45 güne çıkartmış. Bu proje kapsamında nektar verimi yüksek akasya ağacının tercih edilmesinin bir diğer nedeni de tohum ve yapraklarının hayvan yemi olarak değerlendirilmesi ile birlikte toprağın azot yönünden zenginleşmesini sağlamaktır.

Temel enerji kaynağı olan balın bileşiminde %79 oranında şekerler, %57 oranında asitler, %0.26 oranında protein, %0.17 oranında mineraller, %2.21 oranında şeker alkolleri, taninler, asetilkolin, enzimler, vitaminler, pigment, aroma ve tat maddeleri bulunmaktadır.

Ülkemizde yerli ve en kaliteli balın elde edildiği önemli merkezlerden biri hiç şüphesiz Kaçkar Dağlarının uzantısında yer alan Artvin ilidir. Artvin havzasında yetişen akasya ağaçlarından Kafkas arıları tarafından saf bal üretilmektedir.

Doğal Kaçkar Akasya balı yerleşim merkezlerine uzak mesafedeki akasya ormanlarında üretildiğinden kalitesi yüksektir. Petek ve süzme olarak satışa sunulan bal çok şifalı olduğundan beslenme zincirine mutlaka eklenmesi gerekir. Ancak saf balın tesiri yüksek olduğundan sabahları aç karnına bir tatlı kaşığı alınması yeterli olup aşırı tüketilmemelidir. Ayrıca içindeki enzim ve vitaminler değer kaybına uğrayacağından bal ısıtılmamalı ve kaynatılmamalıdır.

Kendine özgü çok hoş bir kokusu ve lezzeti olan akasya balının çocuklara gece yatmadan önce ılık süte karıştırılıp verilmesi vücut direncini artıracağından hastalıklara karşı korur. Ayrıca laktoz alerjisi olmayan yetişkinlerin de ballı süt içmesinde yarar vardır.

Dünyadaki en önemli nektar kaynaklarının başında gelen akasya çiçekleri bal üretimi haricinde çay olarak demlenebildiği gibi reçeli de yapılmaktadır.

Dipnot;

(1) Yıllar önce Beğendik market zincirinde hem Türkiye'de üretilip Avrupa'ya ihraç edilen (Ege sucuk gibi) hem de Avrupa'da üretilip Türkiye'ye ithal edilen (Macar Akasya Balı gibi) ürünler vardı. Hungarikum ürünlerine erişmek kolaydı sonra Beğendik sessizce piyasadan çekildi ve bu kaliteli ürünlere eskisi kadar kolay erişemez olduk. Macar akasya balının tadan biri olarak ondan sonra tattığım hiç bir balı beğenemedim...

Kaynakça;

1) Türkinfo- Akasya Ağacı ve Akasya Balı Her Derde Deva

3) Nazım tanrıkulu -Anadolunun Şifalı Misafir Ağacı: Akasya

4) Orman ve Su İşleri Müdürlüğü- Bal Ormanı Eylem Planı

5) Bolu Express -Macaristan Ülkesi Modeliyle Bal Ormanları Oluşturulacak