Bozkırda yaşayan atalarımız gökyüzünde çıplak gözle görebildikleri gezegenleri ve yıldızları gözlemlemişler ve gökyüzü hareketlerinin sadece yeryüzü doğasını etkilemekle kalmayıp insanların karakteri ve hayatları üzerinde de etkili olduğunu keşfetmişlerdir.

Aynı zamanda Güneşin dolanımını ve Ayın evrelerini gözlemleyerek takvimler oluşturmuşlardır. Böylece daha ilkel dönemlerde taş, ateş, su, ağaç, bulut ve kemik üzerinden bakılan fallar yerini gökyüzünün gözlemlenmesine ve anlamlandırmasına dayanan astrolojiye bırakmıştır.

Gezegen ve yıldızlarla yakından ilgilenmeleri sonucunda Türk astrolojisi sistemini oluşturduklarından hem astroloji hem de astronomi onların evren algısında önemli bir rol oynamıştır.

Bu astrolojik ve astronomik yansımaları eski Türklerin Yaradılış, Türeyiş ve Ergenekon gibi belli başlı destanlarında görmek mümkündür zira yeryüzü doğası ile birlikte gökyüzü cisimlerine yapılan vurgu oldukça belirgindir.

Türkler, Çinliler kadar yaşadıkları dönemin olaylarını ve özelliklerini kayda geçirmediklerinden astronomi ve astroloji konusunda ne yazık ki bize erişen bilgiler kısıtlıdır.

Eski Türk astrolojisi hakkında belirgin bir fikre ancak Sofi Tram Semen’in bize aktardığı bilgiler sayesinde erişiyoruz. Atalarımızın kültürünün önemli bir parçası olan astroloji için Sofi Tram Semen şöyle demektedir;

“Astrolojiye bir fala bakar gibi bakmak yanlış bir davranış olur. Bunda psikoloji, astronomi, tıp, biyoloji, ruh ilmi, coğrafya bilimlerinin temeli yatmaktadır. Ayrıca bu bir kültür olayıdır.”

Sofi Tram Semen’in görüşüne katılmamak mümkün değil zaten astrolojiyle yolu kesişen biri, bu sistemin dışarıdan görüldüğü gibi bir “fal” basitliğinde olmayıp fazlasıyla derinlik içerdiğini kavrar. Sofi Tram Semen, Nart-Karaçay Hunlarının astrolojisi hakkında ayrıca şu bilgileri vermektedir;

“Nart-Hunlarının 36 burçlu talih zayiçesine 12 gezegen ve 36 yıldız grubu girmektedir. Bu ilginç bilgilerin Hun halkının bir kolu olan Nart-Karaçaylarda bilinmesi, çok eski zamanlarda bile Hun halkında astroloji ilminin gelişmiş olduğunu ispatlamaktadır. Nartların astrolojisi 12 yıllık Çin Hayvan Devri takvim sistemiyle yapısal bağı olan bir astroloji sistemidir.”

Sofi Tram Semen gezegenler ile ilgili olarak da eski zamanlarda yaşayan halkların dünyadan kolayca gözlemlenebilen yedi gezegene verdikleri adları belirtir;

Güneş; Kün,

Ay; Ay,

Merkür; Cüzen,

Venüs; Çolpan-Çoban Yıldızı,

Mars; Cetegey

Jüpiter; Tennir,

Satürn; Keram

 

Şekil 1 ve 2: Gezegen ad ve sembolleri ile gezegen enerji sembolleri (1)

İlerleyen zaman içinde astrolojinin batıda yayılması neticesinde mevcut gezegenlere şu ilavelerin yapıldığını da belirtir;

Neptün; Tepmez,

Plüton; Dugun,

Proserpina; Anmat

Karan; Lilith

Uranüs; Kontuk

Sofi Tram Semen ayrıca bize şu önemli bilgiyi de aktarmaktadır;

“Bu konuyla ilgili ilginç bir şey vardır; Nart-Karaçayların eski astrolojisinde, bilimsel dünyada geç fark edilen Karan (Lilith) gezegeni yer almaktadır.”

Burada bir soru işareti ortaya çıkmaktadır. Günümüz astrolojisinde Lilith diye bir gezegen yoktur. Bu bir çeviri hatası mı yoksa atalarımızın yaşadığı dönemde Lilith bir gezegen olarak mı kabul ediliyordu doğrusu bu husus belirsiz!

Günümüzde Lilith asteroit ve spesifik nokta olmak üzere üç biçimde ele alınmaktadır;

1) 1181 nolu Asteroit Lilith,

2) Bir toz bulutu olarak değerlendirilen Karanlık Ay (Dark Moon) Lilith,

3) Yükselen veya Vertex gibi soyut bir geometrik nokta olarak görülen Kara Ay (Black Moon) Lilith.

Bu konuda hem astroloji hem astronomi hem de mitoloji bölümlerinde yazılarımız mevcuttur (2)

Şimdi Nart-Karaçaylar astrolojisinde yer alan gezegenlerin özelliklerine kısaca yer verelim;

Venüs: Çolpan (Çoban Yıldızı): Semen bu gezegenin kişinin duygularını temsil ettiğini yaratıcı ve başarılı insanların haritasında parladığını belirtmektedir. Bu gezegenin kişinin sürekli kendini yenilemesini sağlayan bir enerji yaydığını, sönmeyen bir ışık bahşettiğini söylemektedir.

Nart-Karaçay astrolojisi sisteminde göz kamaştıran parlaklığı nedeniyle Venüs’ün çok özel bir yere sahip olduğu görülmekte öyle ki Güneş ve Ay’dan bile daha fazla üzerinde durulmakta, gezegen sıralamasında da en başta yer almaktadır. Biz de bu sıralamaya uyarak gezegen ve ışıkları sizlere tanıtıyoruz;

Çolpan (Venüs) gezegeninin yönettiği burçlar;

1)Hunta: 21 Nisan-30 Nisan,

2)Çolpancı: 1 Mayıs-10 Mayıs,

3) Kölköl: 11 Mayıs-21 Mayıs,   

Bu üçlü günümüz astrolojisinde Boğa burcuna karşılık gelmektedir.

4)Canakkı: 24 Eylül-3 Ekim,

5) Ban: 4 Ekim-12 Ekim

6) Cemiş: 13 Ekim-23 Ekim

Bu üçlü de günümüz astrolojisinde Terazi burcuna karşılık gelmektedir.

Eski Türklere ait gezegen, yıldız ve burçlar konusuna ait genel bilgilere daha önceki yazılarımızda yer verdiğimizden burada daha ziyada Nart-Karaçay astrolojisine özgü bilgileri sizlerle paylaşıyoruz (3)

Ay: Ay: Nart-Karaçaylarda Ay, Dünyanın koruyucusu olan bir bekçi olarak görülmektedir. Ay’ın etkisindeki kişilerin huyunun çok çabuk değiştiğini, kararsız ve dengesiz davrandıklarını ve kolay tesir altında kaldıklarını belirtmektedir.

Ay’ın yönettiği burçlar;

1) Sezgek: 22 Haziran-30 Haziran,

2) Kuşdüger: 1 Temmuz-11 Temmuz,

3) Gondaray: 12 Temmuz-22 Temmuz

Bu üçlü günümüz astrolojisinde Yengeç burcuna karşılık gelmektedir.

Nart-Karaçay astroloji sisteminde Ayın evreleri 4 çeyreğe bölünür;

1)Azgın Ay,

2)Tolusıman Ay,

3) Tolu Ay,

4) Tolğan Ay

Şekil 3: Ay’ın dört çeyreği görülmektedir (4)

Günümüz astrolojisinde ise Ay sekiz evreye bölünür; 1) Yeniay fazı, 2) Hilal fazı, 3) İlkdördün fazı, 4) Büyüyen ay fazı, 5) Dolunay, 6) Küçülen ay fazı, 7) Son dördün fazı, 8) Çürüyen ay fazı.

Kün: Güneş: Güneşin etkisindeki insanların sönmeyen ruhsal güce ve hayatla başa çıkabilme becerisine sahip olduğu belirtilir. Nart-Astrolojisinde Güneşin doğuşu-yükselişi-alçalışı ve batışı yani gökyüzünde ilerleyişi 9 kısma bölünür.

1)Tan belgisi: Ertden, Tan sızılma, Kök çağılması,

2) Ayık: Tan, Küntuuş, Tan çağı, Kün çığış,

3) Küntuğan: Kuşluk, Tamdan,Künbaşı,

4) Baştannı: Turuş, Kağar, Küntiyiş,

5) Ayırğı: Künorta, Cepelik, Künara, Bölünnü,

6) Tendeme zaman: Sınnır, Sant zaman,Kuurğu,

7) Kün badrama zaman: Açar, Kün burulma, Auş zaman, Batar,

8) Küntaralğan zaman: İnnir,Aşham,Abınnı, Batar

9) Künbathan zaman: Közbaylannı, Karannı, Keçe başı, Keçe arası, Tüslük, Sandırak.

Nart astrolojisinde bu zaman bölümleri önemli bir yer tutar zira bir kişinin doğum haritasını çıkarmaya yarayan doğum saatini belirler.

Nart Astrolojisinde göğün 9 kata, yerin de 4 kata bölündüğünü önceki bölümlerde aktarmıştık. Gökyüzünün temsilcisi Güneşi dokuz evreye, Yeryüzünün temsilcisi Ay’ı ise dört evreye ayırırlar. 9x4= 36 sayısını verir. Bu da 36 burca karşılık gelir.

Şekil 4: Güneşin 24 saatlik dolanım sürelerine verilen adlar (5)

Kün (Güneş) yönettiği burçlar;

1) Ötgür: 23 Temmuz-31 Temmuz

2) Küsümmü: 1 Ağustos-12 Ağustos

3) Künlü: 13 Ağustos-23 Ağustos

Bu üçlü günümüz astrolojisinde Aslan burcuna karşılık gelir.

Cüzen: Merkür: Nart-Karaçay astrolojisinde Merkür hareketli ve neşeli bir gezegen olarak görülür.

Cüzen (Merkür) yönettiği burçlar;

1) Çamay: 22 Mayıs-31 Mayıs

2) Küylü: 1 Haziran- 10 Haziran

3) Kuşmuş: 11 Haziran-21 Haziran

Bu üçlü günümüz astrolojisinde İkizler burcuna karşılık gelir.

Cetegey (Mars): Nart astrolojisinde Cetegey (Mars) kahramanların yıldızı olarak görülür. Bu gezegenin enerjisi cesaret ve sürekli kendini yenileme verir. Zor görevlerin insanı olup onurlu ve ruh gücü yüksektir.

Cetegey (Mars) yönettiği burçlar:

1) Toruk: 21 Mart-31 Mart,

2) Hımmıy: 1 Nisan -10 Nisan,

3) Huttus: 11 Nisan-20 Nisan

Bu üçlü günümüz astrolojisinde Koç burcuna karşılık gelir.

Tennir (Jüpiter): Önderlerin gezegeni olarak görüldüğünden büyük önem atfedilir.

Tennir (Jüpiter) yönettiği burçlar;

1) Uslu: 23 Kasım -2 Aralık,

2) Kutas: 3 Aralık-12 Aralık,

3) Tusanak: 13 Aralık-21 Aralık

Bu üçlü günümüz astrolojisinde Yay burcuna karşılık gelir.

Keram (Satürn): bu gezegenin yönettiği kişiler hayatın sıkıntılarına katlanabilen dayanıklı, dirençli ve güçlüdürler. Nart astrolojisinde bu burç mensuplarına Zaferciler adı verilir. Ayrıca Nart-Karaçaylar dokunduğu her şeyi enerjisiyle güçlendiren bu gezegenin beyin fonksiyonlarını da etkilediğini belirtmektedirler.

Keram (Satürn) yönettiği burçlar:

1) Tutar: 22 Aralık- 1 Ocak,

2) Beçel: 2 Ocak-12 Ocak,

3) Pirsuay: 13 Ocak-20 Ocak

Bu üçlü günümüz astrolojisinde Oğlak burcuna karşılık gelir.

Tepmez (Neptün): bu gezegenin tesirindeki kişiler hassas ve yumuşak kalpli olup değişken tiplerdir.

Tepmez (Neptün) yönettiği burçlar:

1) Sönegey: 19 Şubat-29 Şubat,

2) Cannan: 1 Mart- 9 Mart,

3) Şatık: 10 Mart-20 Mart

Bu üçlü günümüz astrolojisinde Balık burcuna karşılık gelir.

Duğun (Plüton): Nart astrolojisinde Plüton ağır gezegen olarak adlandırılır. Bu gezegenin etkisindeki kişiler güçlü bir karaktere sahiptir.

Duğun (Plüton) yönettiği burçlar:

1) Batık: 24 Ekim-1 Kasım,

2) Hırtlı: 2 Kasım-12 Kasım,

3) Tutamış: 13 Kasım-22 Kasım

Bu üçlü günümüz astrolojisinde Akrep burcuna karşılık gelir.

Anmat (Prozerpina): Nart astrolojisinde bu gezegenin yönettiği kişiler “akıllı” olarak kabul edilir.

Anmat (Prozerpina) yönettiği burçlar;

1) Sınçıma: 24 Ağustos-1 Eylül,

2) Atçak: 2 Eylül-13 Eylül,

3) Kıllı: 14 Eylül- 23 Eylül

Bu üçlü günümüz astrolojisinde Başak burcuna karşılık gelir (6)

Mitolojide Ceres’in kızı ve yeraltı tanrısı Hades’in eşi olarak geçen Proserpina astronomik bağlamda bir gezegen olmayıp, Mars ve Jüpiter arasındaki yörüngede dönen ana kuşak bir asteroiddir (7)

Kontuk (Uranüs): Yaratıcılıklarıyla ünlenen veya bilimsel buluşlarıyla dünya çapında tanınan insanlar bu burçlardan çıkmaktadır. Bu gezegenin etkisindeki kişiler geleceğe dönük ve mantıklı olarak tanınır.

Kontuk (Uranüs) yönettiği burçlar;

1) Balauz: 21 Ocak-1 Şubat,

2) Cantay: 2 Şubat-10 Şubat,

3) Ergür: 11 Şubat-18 Şubat

Bu üçlü günümüz astrolojisinde Kova burcuna karşılık gelir.

Karan (Lilith): Karan doğurmayan, kör anlamı taşır. Koyu kara bir enerjiye sahiptir. Astrolojik bağlamda bu gezegen (?) insanları şanla yükseltebildiği gibi trajik deneyimlere de sokar yani şan ve trajedi bir aradadır.

Nart-Karaçay astrolojisinde Karan’a (Lilith) burç temsilciliği verilmediği halde onların astroloji sistemlerinde önemli bir yer tutar.

Şekil 5: Gezegenlerin Zodyaktaki dolanım süreleri (8)

Devam edecek…

Dipnot:

(1) Şekil 1 ve 2 Sofi Tram Semen'in, Türk Astrolojisi Kitabından alıntılanmıştır.

(2) Litith konusunda daha ayrıntılı bilgiye sahip olmak isteyen okurlarımız websitemizdeki Lilith ile ilgili yazılarımıza bakabilir;

 - Astronomi Bölümünde; Astronomik Lilth

 - Astroloji Bölümünde; Astrolojik Kara Ay Lilith

 - Mitoloji bölümünde; Mitolojik Lilith Sembolizmi

(3) Eski Türk astrolojisi hususunda daha detaylı bilgiye sahip olmak isteyen okurlarımız ayrıca websitemizde yayınlanan şu yazılara da bakabilir;

- Türk Kozmolojisinde Dört Ana Yön ve Göksel Simgeler (toplam üç bölüm)

- Eski Türk Kozmolojisi (Evren Anlayışı- Ejderha Simgesi)

- Eski Türklerde Kozmoloji (Gök ve Yer Katları-İklim Temsilcileri)

- Eski Türklerde Takvim (Nart-Karaçay Boyu- iki bölüm) 

(4) Şekil 3 Sofi Tram Semen'in, Türk Astrolojisi kitabından alıntılanmıştır.

(5) Şekil 4 Sofi Tram Seme'in, Türk Astrolojisi kitabından alıntılanmıştır.

(6) Bu hususta “Astrolojik Açıdan asteroidler” ve “Astrolojik Ceres” başlıklı iki yazımda, henüz eski Türk astrolojisi hakkındaki görüşlerden habersiz bir şekilde onların Başak burcu yöneticiliğini verdikleri Cers’in kızı Persephone’ye karşılık ben de Başak burcu yöneticiliği için Ceres’i uygun gördüğümü belirtmiştim. Sonuçta ana asteroid kuşağı içinde tek cüce gezegen olarak adlandırılan Ceres’tir. Şayet cüce gezegen Plüton, Akrep burcunu yönetebiliyorsa, Ceres niçin Başak burcunu yönetemesin diye de sormuştum.

(7) Proserpina 1853 yılında Alman Gökbilimci Robert Luther tarafından keşfedilmiş olup yörüngesi dünyaya uzak olduğundan tehlikeli bir cisim olarak görülmemektedir. Proserpina, Güneş etrafındaki turunu 4,33 yılında tamamlar ve küçük gezegen olarak sınıflandırılır.

(8) Şekil 5; Sofi Tram Semen'in, Türk Astrolojisi kitabından alıntılanmıştır.

Kaynakça;

1) Sofi Tram Semen- Türk Astrolojisi

2) Nazan Öngiden -Eylül Esintisi 4.Cilt