Mitolojik Ejderha (Dragon) Sembolü
"Ejderha Değişimin Ruhudur" (1)
Ay Düğümlerinin mitolojik arka planına baktığımızda iki önemli sembol ile örtüştüğünü görürüz. Bunlardan biri "Ejderha" (Dragon) diğeri ise "Kuyruğunu Isıran Yılan"(Ourobos) sembolüdür.
Astrolojik olarak Ay Düğümlerinin ne ifade ettiğini ve nasıl kullanılması gerektiğini doğru kavrayabilmek için bu iki önemli sembolü iyi tetkik etmek gerekir.
Hem Doğunun hem de Batının epik metinlerinde ağırlıklı olarak yer alan bu iki önemli sembol bazen birbirinin içine geçerek Ejder-Yılan karışımı bir canavar olarak karşımıza çıkar.
1) Ejderha(Dragon)sembolü;kadim toplumların destan ve masallarında yer alan Ejderha sembolü genellikle çok başlı, yılan kuyruklu, yüzebilen, uçabilen ve ağzından alevler çıkarabilen devasa bir canavar olarak tasvir edilir.
Ejderha yeraltı mağaralarında yaşar ve buradaki hazineyi korur. Sularda veya gizemli ormanlarda hatta ateşin içinde de yaşadığı belirtilir.
Ezoterik öğretilerde Ejderha sembolü inisiye olacak adayın geçmişten getirdiği negatif yükü temsil eder. Ejderhanın öldürülmesi metaforu en yalın anlamıyla kişinin nefsini terbiye etme ve negatif düşünce kalıplarını terk etme mücadelesini ifade eder.
Genellikle çok başlı olan bu canavarın kesilen başlarının yerine sürekli bir yenisi çıktığından alt edilmesi zordur. Bu nedenle Ejderha ile mücadele sadece kaba kuvvete dayanan bir eylem olmayıp ince bir zekayı da gerektirir.
Ejderha sembolü tekamül yolculuğunda kişinin karşısına çıkan engelleri ve tuzakları temsil eder. Bu bazı halk söylence ve efsanelerinde bir hazine veya bir prensese ulaşmanın önündeki engeller silsilesidir...
Ejderhayı genellikle ailenin en küçük oğlu öldürmeyi başarır. Bu metaforun anlamı saflık ve temizliktir. Ancak yüreği saf olan ve temiz düşünceler besleyen, vicdanı rahat kişi ejderhayı yenebilir.
Ejderha sembolü Çin, Japonya vb Uzakdoğu Ülkelerinin mitolojilerinde kanatlı ve tüylü bir yaratık olarak betimlenir ve yaratıcı, düzenleyici, fayda sağlayıcı nitelikleri ön plana çıkarılır.
Türk ve Çin epik metinlerinde Ejderha çoğunlukla iyiliğin, bolluğun ve bereketin simgesidir. İki kadim toplumun "On iki Hayvanlı Takvim" inde Ejderha ve Yılan bir yıl sembolü olarak yer alır. Güç ve kahramanlık niteliklerine sahip Ejderha yılı şanslı yıllardan biri olarak görülür.
Çin okültizminde "Feng -Shui" de Ley Hatlarına "Ejderha Patikaları" adı verilir. Aynı zamanda "Chi" enerjisinin yang akımı "Mavi Ejderha"yı temsil eder. Göktürklerin ve Uygurların kutsal kabul ettikleri Orhun civarındaki anıtların çoğunda "Çiftbaşlı Ejder" kabartması bulunmaktadır.
Kutuplaşma özelliği olan enerjiler hem Doğu hem de Batı geleneğinde genellikle birbiriyle savaşan iki ejderha figürü ile temsil edilir. İran mitolojisinin ana konulardan biri de üç başlı Ejderha ile mücadeledir.
Eski Türk masallarında yer alan "Yedi Başlı Ejder" motifine aynı zamanda Ön Asya halklarından Sümerler, Akadlar ve Asurların epik metinlerinde de rastlanır. Dede Korkut hikayeleri ve Oğuz Kaan Destanında önemli bir yer tutan Ejderha, Hun Türklerinin de bayrağında yer alır.
Kadim Türklerde Ejderha dualite prensibine göre gök ve yerin niteliklerini üstlenir. Gökteki Ejderha iyi nitelikleri, yerdeki ejderha ise kötü nitelikleri temsil eder. Yusuf Has Hacib, "Kutadgu Bilig" adlı eserinde Gök Çığrısını (zaman çarkı) bir evrenin (Ejderha) çevirdiğini söyler .
Ejderha sözcüğünün anlamı "eviren=döndüren,çeviren" demektir. Sonradan Ejderha sözcüğü yerine evren sözcüğü kullanılmaya başlamıştır. Türk mitolojisinde evrenin bir ya da bir kaç ejderha tarafından çevrildiği düşüncesi hakimdir.Kültür ve Sanat Tarihçisi, Araştırmacı-Yazar Emel Esin'in araştırmalarına göre Kadim Türklerde evren burçlardan oluşan felek çarkına serilmiş Ejderdir. (2)
"Kök-luu (göksel ejder), Kızıl-sakızgan (kızıl saksağan), Ak-bars (ak veya ak alacalı pars) ile Kara-yılan (Çin'de kaplumbağaya sarılmış yılan) adını alan, her biri yedişer yıldız takımından oluşmuş dört büyük yıldız takımın da böyle karşılıklı hareket ettiği düşünülmekteydi."
Ejderha motifi çoğunlukla Orta Doğu ve Orta Asya kökenli olup bu bölgelerden dünyanın farklı bölgelerine yayılmıştır. Sümer mitolojisinde tanrı Marduk kötü ejderha Tiamat'ı öldürerek evreni inşa etmiştir.
İskandinav mitolojisinde tanrı Thor suları zehirleyen Midgard yılanını öldürür. Mısır mitolojisinde tanrı Ra, güneşin doğmasını engelleyen Ejderha Apap'i öldürür. Yunan panteonunda baş tanrı ve oğullarının Ejderha, Yılan veya Ejderha-Yılan karışımı canavarları öldürme öyküleri vardır (3)
Evren çarklarının dönmesini sağlayan Ejderhanın bazen tanrıların emrine girdiği bazen de başına buyruk davrandığı görülür. Doğu kültüründe Ejderha yaşamın kaynağı olarak görülürken Batı kültüründe yaşamın düşmanı olarak görülmüştür. Özellikle Ortaçağda Ejderha felaketlerin ve kıtlığın müsebbibi olarak görüldüğünden mutlaka öldürülmesi gerektiğine inanılmış.
2) Kuyruğunu Isıran Yılan (Ourobos) sembolü; bu sembol en derin anlamıyla sonsuzluğun simgesidir. Evrensel gücün simgesi Yılan hem iyiliğin hem de kötülüğün temsilcisi olup hayatın hemen her alanı ile bağlantılıdır.
- Yılan oyukta yaşar (hem yerüstü hem yeraltı bağlantısı, iki aleme de girip çıkabilen),
- Kuşlar gibi yumurtadan çıkar (kanatlı yılan sembolü özgürlük, yüksek hedefler, aydınlanma temsilcisidir),
- İlkbaharda deri değiştirir (kendi kendini yenileyen yapı, yeniden doğuş, ölümsüzlük simgesi),
- Kurbanlarını dondurucu ve büyüleyici gözleriyle hipnotize eder (avlama, kandırma, ele geçirme, yok etme özellikleri ile yıkıcı prensibin temsilcisi)
Eski toplumların bazılarında "Ağzından Ateş Saçan Yılan" kuraklığın, kıtlığın ve ölümün simgesi, Su elementi ile ilişkilendirilen "Su Yılanı" ise yeniden doğuşun,sonsuzluğun simgesi olarak görülmüştür.
Ortadoğu mitolojilerinde yılan sembolü çoğunlukla su elementiyle ilişkilidir. Kelt ve İbrani mitolojilerinde ise simya ile bağlantılıdır. Hint mitolojisinde ise reenkarnasyon, ölüm ve yaşam çemberi ile ilişkilendirilir.
Budist ezoterizmi ve tantrizmde dünyanın ve insan bedeninin enerjetik ekseni etrafında dolanan iki akımı temsil eden iki yılan sembolü bulunur. Doğu ezoterizminde bir asaya sarılı çift yılan motifi günümüzde tıbbın sembolü "Kadüse" (Caduceus) olarak yer alır.
Ezoterik öğretilerde gerek Ejder gerekse Yılan sembolü bilgelik ve semavi hükümranlığı, hayatın kaynağını, inisiyatik sırları ve kozmosun kendisini simgeler. Hem eski hem de ortaçağ düşüncesinde evren daire şeklinde kıvrılan Ejder veya Yılan olarak tasavvur edilir.
Mitolojik Ejderha veya Ourobos sembollerini astrolojik perdeye yansıttığımızda resmin bütününü kavramamıza yardımcı olur. Bu bütün içinden bir parçaya yakın mercek tuttuğumuzda ise Ay Düğümlerinin kişiliğimiz, hayatımız ve yolumuz ile ilgili önemli ip uçlarını barındırdığını fark ederiz.
Gerek Ejderha'nın gerekse Ourobos'un pozitif enerji ile yüklü baş kısmı Kuzey Ay Düğümünü, negatif enerji ile yüklü kuyruk kısmı ise Güney Ay Düğümünü temsil eder.
Dipnot;
(1) Bu deyiş Oscar Kokoschaka'ya aittir.
(2) Emel Esin "Türk İkonografisinde Ejder" başlıklı teziyle Paris Üniversitesinden "Sanat Tarihi Doktoru" unvanı almıştır.
(3) Yunan mitolojisinde baş tanrı Zeus, annesi Toprak Ana Gai'nın üzeine saldığı Ejderha-Yılan karışımı canavar Typhon'ı yıldırımları ile alt ederek iktidarını güçlendirmiştir. Zeus'un oğlu yarı tanrı yarı insan olan Hercules suda yaşayan ve kestikçe başları yenilenen 9 başlı Hydra'yı yenmiştir. Işık tanrısı Apollon Pyton'a karşı zafer kazanmıştır.
Kaynakça;
1) Manly P.Hall - Tüm Çağların Gizli Öğretileri
2) Emel Esin - Türk İkonografisinde Ejder
3) Emel Esin -Türk Kozmolojisine Giriş
4) Harun Duman- Türk Mitolojisinde Ejderha
5) Alparslan Salt & Cem Çobanlı - Dharma Ansiklopedisi
6) Wikipedia - Ourobos
Yorum Yazın